Böbrek, karın bölgesinin arka duvarında, omurganın sağına ve soluna yerleşmiş, kandaki zararlı maddeleri süzen, şekli fasulyeye benzeyen bir çift organdır.
Görevleri arasında; metabolizma sonucu meydana gelen atıkları ve toksik maddeleri vücuttan dışarı atmak, vücudun su ve kan hacmini düzenlemek, iyon dengesini düzenlemek, kan basıncını düzenlemek, asit baz dengesini ayarlamak, su ve tuz dengesini sağlamak, bazı hormonları salgılayarak gerektiği durumda kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarmak, kandaki kalsiyum-fosfor seviyesini dengeleyerek, sağlıklı bir kemik yapısının oluşmasına katkıda bulunmak vardır.
Böbrek hastalıklarında risk grupları şunlardır:
-
Diyabet (şeker hastalığı),
-
Hipertansiyon,
-
İdrar yolu enfeksiyonları,
-
İdrar yolu taşları ve tıkanmaları,
-
Tütün ve mamüllerini kullananlar,
-
Kistik böbrek hastalıkları,
-
Şişmanlık,
-
Yaşlılık,
-
Ailesinde diyabet, hipertansiyon ve böbrek hastalığı bulunanlar,
Böbrek hastalıklarında belirtiler şunlardır:
-
Halsizlik, çabuk yorulma ve enerji kaybı,
-
Konsantrasyon bozukluğu,
-
İştahsızlık,
-
Uyku bozuklukları,
-
Geceleri kas krampları,
-
Ayak ve bacakta şişlik olması,
-
Özellikle sabahları göz çevresinde şişlik olması,
-
Ciltte kuruluk ve kaşıntı, renginde değişiklik,
-
Sık idrar çıkma,
-
Bulantı, kusma karın ağrısı,
-
İdrarda kan,
-
İdrar yaparken yanma, ağrı,
-
Tansiyon düzensizlikleri,
-
İdrarda artma veya azalmadır.
Böbrek hastalıklarının teşhisinde; kan ve idrar tetkikleri, ultrosonografik tetkikler ve ileri tetkikler kullanılmaktır.
Teşhis edilemeyen kronik böbrek hastalığının sonuçları nedir?
Birincisi sonuç ilerleyici böbrek fonksiyon kaybına bağlı olarak böbrek yetmezliği oluşması ve diyaliz ve transplantasyon ihtiyacının doğmasıdır. İkincisi ise kalp-damar hastalığa (KVH) bağlı erken ölümdür.
Ciddi hayati sorunlara ve organ kaybına neden olan böbrek hastalıklarına dikkat çekmek ve böbrek sağlığının önemini vurgulamak amacıyla uluslararası Nefroloji Derneğince her yıl Mart ayının 2. perşembesi, Dünya Böbrek Günü olarak kutlanmakta ve çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Bu etkinliklerde,
-
Düzenli egzersiz yapmanın,
-
Sağlıklı beslenme ve ideal vücut ağırlığını korumanın,
-
Tuz kullanımını kısıtlamanın,
-
Yeterli miktarda sıvı almanın,
-
Kan basıncı ve kan şekerini düzenli ölçtürmenin,
-
İlaçların bilinçsiz kullanımından kaçınmanın,
-
Yüksek risk grubundaki bireyler için düzenli tıbbi kontrol yaptırmanın önemi vurgulanmaktadır.
