Polimer sektöründe ana plastik malzemeye katılmak üzere hazırlanan konsantre ürünlere masterbatch adı verilir. Plastik işleme sırasında, ürün özelliklerine göre beklentiler doğrultusunda değiştirilebilir. Uygulamanın özelliklerine bağlı olarak bazen kozmetik görüntü elde etmek, bazen de yanmazlık ya da termal özellikler geliştirmek için masterbatch gerekli olabilir.
Masterbatch Türleri
Masterbatch türleri 3 ana grupta ifade edilir:
1. Renk masterbatchleri
2. Dolgu masterbatchleri
3. Katkı masterbatchleri
Renk masterbatchleri
Yapılarında yüksek seviyede pigment ve katkı içeren granüllere denilir. Sonraki süreçlerde örneğin, film, elyaf, enjeksiyon gibi süreçlerde ana hammaddeye belli oranda katılmak suretiyle renk elde etmek için kullanılan masterbatch grubudur.
Renk masterbatchleri temelde iki aşamalı olarak üretilir. Önce tek bir pigmentin kullanıldığı mono denilen üretim gerçekleştirilir. Daha sonra monolar ile belirli bir formüle uygun oranlarda ayrı bir karışım ve süreç gerçekleştirilir.
Renk masterbatchlerinin çok iyi dağılabilme, güçlü renk şiddeti, migrasyon yapmama, zehirli olmama, yüksek ısı stabilitesi ve çarpılma yapmaması gibi özellikleri vardır.
Dolgu masterbatchleri
İçerisinde %50 ve üzerinde dolgu maddesi bulunan masterbatchlerdir. Genellikle dolgu maddelerinin kullanımı ile hammadde maliyetinin düşürülmesi amaçlanır. Bazı durumlarda ise stifliği artırmak ve çekme oranını düşürmek için de kullanılır. Dolgu amacıyla ülkemizde en fazla kullanılan talk ve kalsittir.
Dolgu masterbatchleri, tanecik boyutu ve yüzey özellikleri bakımından en fazla film sektöründe kullanılır. Özellikle karışım esnasında polimer matriks içinde dağılım ve tutunmayı artırmak adına kaplı türleri tercih edilir.
Katkı Masterbatchleri
Katkı masterbatchleri, yapılarında %10 ile %60 arasında katkı barındıran masterbatch grubudur. Plastik malzemelerin işlenmeleri ya da işleme sonralarında, kullanım koşulları nedeniyle oluşacak zararlı etkileri gidermek ve plastiğin zayıf yönlerini pekiştirmek amacıyla kullanılırlar.
Katkılar genelde toz formunda oldukları için, granül şekilde hammadde kullanılan film, enjeksiyon, boru ve profil ekstrüzyonu süreçlerinde toz katkıların kullanımı zordur. Hazırlanan katkı masterbatchleri sayesinde, bu zorluk ortadan kalka ve işletme için çok daha hızlı bir üretim imkanı sağlanır.
En yaygın olarak kullanılan katkı masterbatchleri şunlardır:
– Antistatikmasterbatchleri
– Antiblokmasterbatchleri
– Antifogmasterbatchleri
– Antioksidantmasterbatchleri
– UV masterbatchler
– FR masterbatchler
– Slip masterbatchler
