Teknoloji bağımlılığı
İnsanlar teknolojiyi Günlük hayatın her alanın da aktif olarak kullanmaktadır. Teknolojinin bize günlük yaşantımızı kolaylaştıracak pek çok avantajı bulunmaktadır. Tabi birde bu işin olumsuz olan tarafı zaman kavramı olmadan, kontrolsüz ve sorumsuzca kullanımı da sorunları beraberinde getirmektedir.
Yazımın başlığındaki bağımlılık kelimesinin karşılığı;
“ Bireyin fark etmek istemediği ancak gözden kaçırılmaması gereken oldukça önemli bir sorun olan bağımlılık, fiziksel ya da psikolojik olarak önce kendisine belirli bir süre sonrada çevresine zarar vermesine rağmen bir nesneye, kişiye ya da varlığa karşı duyulan önlenemez istekleri bağımlılığın göstergeleri olarak tanımlanmaktadır.”
Bağımlılık kelimesi çok kapsamlıdır, ilk akla gelenler uyuşturucu maddeler, alkol ve sigaradır genelde fakat Bağımlılık ulaşabilmek veya erişilebilmek ile bağlantılıdır.
Teknolojiye günümüzde nerdeyse her yaştan birey kolayca erişebilmektedir. Teknolojinin bize sağladığı yüzlerce fayda ve kolaylıkları inkâr edemeyiz. Bu yüzden diğer bağımlılıklardaki gibi teknolojik cihazları komple bırakma kullanmama şansımız yoktur.
Erişim sağlayabildiğimiz telefon, bilgisayar, akıllı cihazlar, oyun konsolları, tabletler ve benzeri dijital aygıtlarla ne kadar vakit geçirdiğimizi, bu vaktin ne kadarını bize faydalı olduğunun farkında olursak daha bilinçli kullanıcılar oluruz.
Farkında olmadan acaba bende bağımlımıyım?
Şimdi yazacağım soruların cevaplarını kendi kullanım düzeyinize göre cevaplayabilirsiniz.
Mobil cihazlarınızı uyumadan önce yastığınızın altına koyarak ya da yakın mesafede tutarak uyuyor ve kendinizi daha güvende hissediyorsanız, Cep telefonunuzu evde unuttuğunuz zaman kendinizi çaresiz ve gergin boşluktaymış gibi hissediyorsanız, gece yatmadan önce ve sabah kalkar kalmaz ilk işinizin telefonunuzu elinize alarak sosyal medya hesaplarınızı kontrol ediyorsanız,
Yalnızca birkaç dakika diyerek saatlerce sanal âlemde vakit harcıyorsanız, gördüğünüz her iyi veya kötü anı video / fotoğraf çekerek kayıt altına almaya çalışıyorsanız, paylaşımlarınıza gelen beğeni sayıları sizin için önemli hale gelmiş ise, her boş kaldığınız anı sosyal medya hesaplarınıza bakarak geçiriyorsanız.
Video paylaşım sosyal medya uygulamalarından dakikalarca sıra ile gelen rasgele videoları izleyerek vakit geçiriyorsanız, yakınlarınıza ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylüyorsanız.
Uzun süre bilgisayar ( telefon ) kullanmaktan dolayı Gözlerde yanma, Boyun kaslarında ağrı ve sertleşme, Beden duruşunda bozukluk, Elde uyuşukluk, Halsizlik, bel boyun veya bilek ağrısı sorunlardan şikâyet ediyorsanız, Sosyal hayatınızdan daha rahat bir kişiliğe bürünerek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih ediyorsanız, İnternete daha fazla aktif kalabilmek için işlerinizden, yemek yemekten, dinlenme sürelerinizden ya da randevulardan ödün verebiliyorsanız büyük olasılıkla bağımlısınız!
Bağımlıyız / bağımlı olmak üzereyiz, ya da çocuklarımıza yardımcı olabilmek adına neler yapabiliriz.
Yetişkinler olarak ne kadar pandemi koşullarında olsak bile sosyalleşmek bizi sanal alemden uzaklaştıracak en önemli etkendir. Diğer bir değişle Zamanımızı iyi değerlendirmek bu işin ilacıdır. ! Kendi ilgi alanlarınıza göre boş zamanlarınızı değerlendirebilirsiniz, Spor yapmak, yürüyüş yapmak, aileniz ve arkadaşlarınız ile yüz yüze sohbet etmek, paylaşımlarda bulunmak gibi birçok etkileşim sizi teknoloji bağımlılığından uzaklaştıracaktır.
Çocuklarımız için ne yapmalıyız ne yapmamalıyız!
Öncelikle biz yetişkinler evde elimizde saatlerce telefon ile ilgilenip sonra çocuklarımıza internetin, teknolojinin zararlarından bahsetmekten, kullanmayın demekten vazgeçmemiz gerekiyor. Aile büyükleri olarak örnek teşkil ettiğimizi unutmayarak öncelikle kendi kullanım sürelerimizi kontrol altına almalıyız, sonrasında çocuklarımızdan da aynı özveriyi beklemeliyiz.
8-17 Yaş…
İnternette vakit geçirmelerinin yerine arkadaşları ile yüz yüze görüşmeleri için yönlendirin, yaşıtları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın. Yeteneklerine uygun spor dallarına yönlendirebilirsiniz. Arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın. Bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın. Sosyal Hesaplarına sizde arkadaşlık isteği gönderin paylaşım sürelerini ve içeriklerini takip edin, Bilgisayar ve teknoloji konusundaki hevesi ve ilgisi çok fazla ise yazılım / grafik tasarım gibi işler üzerinde uzmanlaşması için teşvik edin. Bilgisayar başında geçirdiği vakittin daha faydalı olmasını sağlayın.
2 –7 Yaş…
Teknoloji kullanımı dünyada ve ülkemizde biz yetişkinlerin de yardımıyla 2 yaşına kadar indi. Öncelikle mümkün olduğu kadar çocukların kendilerini geliştirebilecekleri kitaplar / oyunlar veya oyuncaklara yönlendirmesine dikkat edin. Çocukları bu materyaller’ den uzaklaştırırsanız olumsuz bir sürü sonuç ile karşılaşabilirsiniz.
İnternet kullanımında yasaklayıcı değil, zaman açısından sınırlayıcı olun, Sizin tamamını izlediğiniz / onayladığınız faydası olduğuna kanaat getirdiğiniz uygulamalar veya videolara yönelin. İnternet erişimlerinizde sınırlamalar getirin yâda onayladığınız videoları cihazınıza indirin izleme sürelerini belirleyin. Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için kendinize çıkış yolu gibi görmeyin, Çocuklarınız sessiz duruyor diye kontrolsüz ve uzun süre internet / TV kullanmasına izin vermeyin. Yemek saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın. Yemek yemeyen çocuklar için telefon videoları izleterek yemek yeme alışkanlıklarını değiştirmeyin. Kendi ellerinizle Bağımlı hale getirmeyin.
Bağımlılık düzeyinde internet kullanımını engelleyemiyorsanız muhakkak bir uzmandan yardım alın.
Okan ALGÜN
Siber Güvenlik Uzmanı
