15 milyonu aşan İstanbul’un en kalabalık bölgesi olarak bilinen Tarihi Yarımada, son yıllarda farklı sosyolojik araştırmalara kaynaklık ediyor.
Bu araştırmalardan biri de daha iyi bir yaşam için sürdürülebilir ulaşım çözümleri üreten EMBARQ Türkiye – Sürdürülebilir Ulaşım Derneği’nin Gehl Architects ile birlikte İstanbul’un Tarihi Yarımada’sı için gerçekleştirdiği “İstanbul’un Ortak Yaşam Alanları ve Toplumsal Yaşamı – Herkes İçin Erişilebilir Bir Kent” isimli araştırması. Çarpıcı sonuçların alındığı araştırmada İstanbul’un yüzde 3’ünün her gün Tarihi Yarımada’yı keşfetmekle meşgul olduğunu ortaya çıkardı.
Tarihi Yarımada’yı her gün 2,5 milyon kişi ziyaret ediyor
Hafta içi yaklaşık 413 bin kişinin tespit edildiği Tarihi Yarımada’da en popüler faaliyet ayakta durmak. 12:00 – 16:00 saatleri arasında gerçekleştirilen tespitlere göre Tarihi Yarımada’da bulunanların yüzde 26’i sadece ayakta duruyor. O an orada bulunanların yüzde 21’si ise bir kenarda öylece oturuyor. Araştırmaya göre her iki eylemin de en yoğun yapıldığı yer Galata Köprüsü ve civarı. Cumartesi günleri ise hem insan sayısında hem de ayakta duran kişi sayısında önemli bir artış olduğu gözleniyor. 55 bin nüfusu olan Tarihi Yarımada gün içerisinde 2,5 milyon insanı ağırlıyor. İstanbul ve aralarında New York, Londra, Melbourne ve Kopenhag’ın da yer aldığı dünyanın en işlek yaya trafiğine sahip kentler karşılaştırıldığında, Tarihi Yarımada içindeki Ragıp Gümüşpala Caddesi’nin çok daha fazla yaya tarafından kullanıldığı görülüyor.
Erkek yayaların sayısı kadınların iki katından fazla
Araştırma sonuçlarını değerlendiren EMBARQ Türkiye – Sürdürülebilir Ulaşım Derneği Direktörü Arzu Tekir, Tarihi Yarımada’da seçilen bazı sokak ve caddelerde yaya sayımı yapıldığını belirterek şöyle söyledi:
“Araştırma toplu taşıma merkezleri, deniz kenarlarındaki yürüyüş alanları ve merkezi caddeler ile yan sokakları içeren bir rotayı kapsıyor. Araştırmada ortak yaşam alanlarındaki farklı kullanıcıları belirlemek amacıyla seçilmiş bazı bölgelerde Yaş ve Cinsiyet araştırması da yaptık. Yoldan geçen yayaların yüzde 90’ı 15 – 65 yaş arasındaki genç ve orta yaşlı yetişkinler. Araştırma, erkek yaya sayısının kadınlardan iki kat daha fazla olduğunu gösteriyor.”
Arzu Tekir, diğer kentlerle kıyaslandığında İstanbul’da daha çok çocuk kaydedilmesine rağmen, çocukların ortak yaşam alanlarında onları davet edici pek fazla şey olmadığına dikkat çekerek, “Buna rağmen Tarihi Yarımada’da çocuklar akşama kadar kalıyorlar” dedi.
Ya ayakta duruyoruz, ya da uzanıyoruz
Yapılan araştırmada farklı ortak yaşam alanlarını temsil eden 14 lokasyon belirlediklerini ifade eden Arzu Tekir sözlerini şöyle sürdürdü:
“Araştırma, seçilmiş bölgelerde yayaların ne yaptıklarına dair de veriler içeriyor. Hafta içi 12.00 – 14.00 saatleri arasında yapılan en yaygın pasif faaliyet yüzde 24 ile ayakta durma, yüzde 21 ile bir kenarda oturma şeklinde iken Cumartesi günleri ise aynı faaliyetler sırasıyla yüzde 31 ve yüzde 22 olarak artış gösteriyor.
Banklar dinlenme olanağı sağlayacak şekilde yerleştirilmemiş
Araştırma neticesinde Tarihi Yarımada’nın yoğun nüfusu karşısında yeteri kadar bank ve oturma yeri bulunmadığının da tespit edildiğini belirten Arzu Tekir, “Seçilmiş cadde, meydan ve parklardaki banklarda yaklaşık 4 bin 315 oturma yeri belirlendi. Ancak sorun mevcut bankların, yayalara dinlenme olanağı sağlayacak şekilde yerleştirilmemiş olması” diye konuştu.
