Önemini, çürüdüğünde ve ağrımaya başladığında fark ettiğimiz dişlerin bakımı çocukluk çağından itibaren başlar. Uzmanlar, dişleri fırçalamak için en uygun zamanın kahvaltı ve akşam yemeği sonrası olduğunu söylüyorlar.
Süt dişlerinden kalıcı dişlere geçişin önemine dikkat çeken diş hekimleri bu dönemde tüketilen şeker ve çikolatanın zararlı olduğunu vurguluyorlar. Diş Hekimi Y.Soydan Gök “Süt dişleri ağızda görüldüğü andan itibaren fırçalamaya başlanmalı, 6 ayda bir çocuklar diş hekimine kontrole götürülmeli ve koruyucu önlemler uygulanmalıdır” diyor.
Süt dişlerinin değişim zamanına kadar ağızda sağlıklı kalmasını nasıl sağlayabiliriz?
Süt dişleri genellikle 6 aylıkken çıkmaya başlar. 20 dişin tümü 3 yaşına kadar tamamlanmış olur. 3-6 yaş arası ağızda genellikle sadece süt dişleri bulunur. Bu süre içinde süt dişlerin çürümemesi için çok iyi fırçalanması gerekir. Fırçalama çocukta motor yetenekler gelişene kadar aile tarafından kontrol edilmelidir. Ayrıca beslenmeye dikkat edilmeli, ara öğünlerde karbonhidratlı yiyecekler verilmemelidir. Şeker, çikolata gibi yiyecekler yemekten hemen sora verilmeli, ardından dişler fırçalanmalıdır. Dışarıda yemek yeniyorsa ve diş fırçalama olanağı yoksa su ile ağız çalkalanmalıdır. Karamelalı dişe yapışan çikolatalar kesinlikle tüketilmemelidir.
Dişleri fırçalamak için en uygun zamanlar hangisidir?
Fırçalama için en uygun zaman sabah kahvaltıdan ve akşam yemekten hemen sonradır. Fırçaya pirinç tanesi büyüklüğünde çocuk diş macunu konmalı, su ile ıslatmadan dişler fırçalanmalıdır. Fırçalarken ağız olmalı, alt çene ayrı üst çene ayrı, dişler birbiriyle temas etmeden dişetinden dişin ucuna doğru, her dişe yeterince zaman ayırarak temizlemeye dikkat edilmelidir.
Süt dişleri çürümüşse ne yapmak gerekir?
Süt dişleri çürüdüğünde dişlerin değişeceğini düşünüp beklemek doğru değildir. Çünkü süt dişleri de ağrır, apse oluşur ve yüzü şişirebilir. Üstelik süt dişlerinin kalıcı dişlerden farkı, diş minesinin daha ince pulpa denilen damar ve sinirden zengin bölümünün süt dişlerinde daha geniş olmasıdır. Dolayısıyla çürük daha hızlı ilerler ve diş bir gecede canlı halden cansız hale geçebilir. Tedavi edilmeyen diş, alttaki kalıcı dişe de zarar verebilir. Antibiyotik kullanmak çözüm değildir. Dişi ya tedavi etmek ya da çekmek gerekir.
Çocuklarda da diş taşı olur!
Süt dişinin vaktinden önce çekilmesi ne gibi sonuçlara yol açar?
Süt dişi vaktinden önce çekilirse alttan kalıcı diş hemen sürmediği için diğer dişler çekilen dişin yerini kapatmaya çalışır. Son çıkan dişler kendine yer bulamaz. Çekilen dişin yeri korunmalıdır. Bunun için sabit veya hareketli yer tutucu yapılabilir. Süt azıların değişimi dokuz yaş civarı başlar ve 12 yaşına kadar sürer. 6–7 yaş civarı süt azı dişleri değişmeden en arkadan kalıcı birinci azı dişi sürer. Bu dönemde diş etinde kızarıklık, şişlik, hassasiyet görülebilir. Bu dişler çıkınca koruyucu amaçlı flor içeren bir ince tabakayla dişlerin girintileri doldurulur. Bu işleme “fissur sealing” denir. 7-8 yaş civarı alt ön süt dişleri değişir. Alttan gelen kalıcı diş süt dişinin kökünü eritir, diş sallanır ve düşer. Kalıcı dişin arka tarafta sürdüğü durumlarda olabilir. Bu durumda ağızda çift sıra diş görülür. Kalıcı dişin yerine yerleşmesi için süt dişinin çekilmesi gerekir. 12-13 yaş civarı kalıcı dişler süt dişinin yerini almıştır. Gecikme olmasında genetik faktörler etkilidir. Dişin yapısını güçlendirmesi için dişlere koruyucu olarak flor jelleri de uygulanır.
Çocuklarda diş taşı olur mu?
Çocuklarda da diş taşı oluşabilir. Sürekli besin biriken yerde tükürükteki kalsiyumun çökmesiyle sarı renkte diş taşları görülür. Diş taşları temizlenip, ağız hijyeni motive edilmelidir. Diş taşları diş etinin yapısını bozar, daha yumuşak ve kanamalı hale getirir. Demir içerikli ilaçların kullanımının da bazen dişlerde siyah renkte lekelenmelere yol açtığı görülür. Fakat bu geçici bir durumdur.
Sonuç olarak süt dişleri ağızda görüldüğü andan itibaren fırçalanmaya başlanmalı, 6 ayda bir çocuklar diş hekimine kontrole götürülmeli ve koruyucu önlemler uygulanmalıdır.
