Neyzen Tevfik Kartal’da Anılıyor…

Yayın: 14:50 - 26.01.2010
Güncelleme: 14:50 - 26.01.2010

Kartal Belediyesi, 27 Ocak Çarşamba günü Neyzen Tevfik’in ölüm yıldönümünde, sanatçıyı anma programı düzenliyor.Kartal Belediyesi’nin, Neyzen Tevfik anısına yaptırdığı heykelin açılışı yakın bir tarihte yapılacak. Kartal Belediyesi’nin usta neyzeni anma programı ise 27 Ocak Çarşamba günü Kartal Hasan Âli Yücel  Kültür Merkezi’nde saat 19.30’da başlayacak. Programın sunuculuğunu Nida Zorlu yapacak; tasavvuf musikisinin başarılı yorumcusu Mehmet Kemiksiz de Neyzen Tevfik’in beğenilen bestelerini Kartallı sevenleri için seslendirecek.

Neyzen Tevfik, şair ve neyzendir. Gerçek adı Tevfik Kolaylı’dır. Babasının Bodrum’daki memuriyeti esnasında, 24 Mart 1879’da Bodrum’da doğdu. Neyzen Tevfik’in şiire olan ilgisi de Bodrum’daki çocukluk yıllarında başladı. Dönemin gezgin saz şairlerinden dinlediği “Leylâ İle Mecnun”, “Tahir İle Zühre”, “Arzu İle Kamber”, “Ferhat İle Şirin”… gibi halk hikâyeleri Neyzen’de şiire karşı olan ilginin başlangıcı oldu. Babasının görevleri bulunduğu Urla kasabasında amatör bir neyzenden nota ve usul bilgileri öğrenerek başladığı ney çalışmalarını kendi kendine ilerletti. Neyzen Tevfik’in babası onu İzmir İdadisi’ne kaydettirdi. Ancak sara hastalığı nedeniyle burada eğitimine devam edemedi. Ney’e duyduğu tutkuyla İzmir Mevlevihanesi’ne girdi. Burada Tokadizade Şekip, Tevfik Nevzat, Ruhi Baba ve Şair Eşref gibi pek çok ünlü isimle ile tanıştı. 1898’de, babası Neyzen Tevfik’i medrese öğrenimi için İstanbul’a gönderdi ve Fethiye Medresesi’ne yerleştirdi. Ama Neyzen Tevfik, zamanını daha çok Galata ve Yenikapı Mevlevihanelerinde geçirdi. Bu arada Mehmet Akif Ersoy’la tanıştı. Akif, Neyzen Tevfik’in dönemin seçkin müzisyen ve edebiyatçıları ile tanışmasını sağladı.

Toplumsal kuralları hiçe sayan yaşam tarzı ve sınır tanımaz hicivleriyle döneminin en çok dikkat çeken isimlerinden biri olan Neyzen Tevfik (Kolaylı), yergilerini genellikle siyasal ve dinsel baskıya, çıkarcılığa yöneltmiş, toplumdaki tüm haksızlıkları çekinmeden dile getirmiştir.

1919 yılında, ilk kitabı olan “Hiç” yayınlandı. 1923 yılında Ankara’ya gitti ve kardeşi Şefik Kolaylı’nın yanında 4-5 ay kaldı. Bu süre içerisinde de Ulusal Kurtuluş Savaşı’nı ve Mustafa Kemal’i yücelten şiirler yazdı.

1952 yılında, arkadaşlarının ısrarı ile Şehir Komedi Tiyatrosu’nda jübilesini yaptı. 1930’larda İstanbul Belediye’sinin bağladığı yardım aylığını saymazsak Neyzen’ Tevfik’in düzenli bir geliri hiç olmadı. Ne hayatı, ne dünyayı, ne de kendisini “hiç” kavramıyla ifade etmek değildi onun yaptığı. O, karşıtlıkların birbirini var ettiği algılayışımızda, var oluş derinliğinin sarhoşluğu içinde arayışını sürdürürken “Hiç” olanı fark etti. Onun için paranın, mülkün veya şöhretin hiç önemi yoktu. Adaletsizliğe, çıkarcılığa, kör inançlara, baskıya, otoriteye, din istismarına sert ve etkili bir üslupla hicivlerinde ve hayatında baş kaldırdı. Neyzen Tevfik,  sanatını bir geçim kapısı yapmamak için direnmiş; yalnızca içinden geldiği zamanlarda ney üflemiştir. Neyzen Tevfik (Kolaylı)’nın yaşamı 28 Ocak 1953’de son buldu. Ünlü şairin cenaze namazı Beşiktaş’taki Sinan Paşa Camii’nde kılındı. Cenazesinde oluşan kalabalık ana caddeleri, kahveleri ve yolun karşısında ki Barbaros Bulvarını doldurdu. Memurların, profesörlerin, devlet adamların, siyasetçilerin, sanatçıların yanı sıra kılıklarına çeki düzen vermeye çalışmış sarhoşlar, sokak serserileri ve bin bir çeşit insan Neyzen’i uğurlarken bir aradaydı. Neyzen Tevfik’in  mezarı Kartal Merkez mezarlığınındadır. Hissederek çalan ve eserleriyle dinleyicileri etkileyen bir sanatkârdır.

Exit mobile version