500 Yıldır Sinan Camilerini Kopyalıyoruz!

Y. Müh. Mimar Kentbilimci Prof. Dr. Ahmet  Vefik  Alp ” mimaride farklı projeler de hayat bulmalı. Geleneğe bağlı kalınırken yenilikleri de görmezden gelmemeliyiz, yeni projeler üretmeliyiz.

Bu işi bende 1973 lerde yaptım. Genç bir mimardım. ITU Mimarlık Fakültesi’nden yeni mezun olmuş, Ord. Prof. Emin Onat Hocamın Kürsüsüne asistan atanmıştım. 500 kişi kapasiteli Of Sahil Camii’ni Vakıflar İdaresi’nindekullandığı tipik ve klasik üslupta çizdim. Yapılırken gidemedim, bittikten sonra gittim gördüm, beğendim. Ağaçlar arasında iddiasız, sade bir cami olmuştu.

İLGİLİ HABER Suyun içine birkaç damla aseton damlatın! Öyle bir işe yarıyor ki

Ancak mesleğimde olgunlaştıkça anladım ki bir mimari yapıt gününün değerlerini, anlayışını, işçiliğini, malzemesini, teknolojisini, kısaca kültürünü yansıtıyorsa değerlidir. O eser inşa edildiği güne aittir ve gelecek kuşaklara o günü taşıyacaktır.

Aynen binlerce yıl evvelinden gelen arkeolojik buluntularındönemlerinin yaşam tarz ve kültürünübugün bize aktardıkları gibi. Mimaride eskiyi taklit ancak özel koşullarda yapılmalıdır. Bir bakıma Sinan dahi kendini tekrar etmemiş, her eserinde yeni bir plan şeması, yeni bir geometri, yeni bir taşıyıcı sistem aramıştır.

Camiler taş taş üstüne konarak inşa ediliyor ve harikalar o kısıtlı imkanlar ileyaratılıyordu. Büyük Usta’nın elinde betonarme, ön veya arka gerilmeli kirişler, çelik strüktürler, uzay kafes, gergi ve çadır sistemler, vantuzlu camlar ve diğerleri olsaydı neler yapabileceğini hiç düşündünüz mü?

Bir mucize olsa da Ser Mimaran-ı Cihan Koca Sinanmezarından çıkıp yeni bir anıt cami çizse hiç şüphesizdir ki bu yeni eseri eski camilerinebenzemeyecektir.

Ve O, üstün dehasıyla günümüzün ileri teknoloji ve malzemeleri konuşturacak ve bilişim çağını yansıtan, dudaklarımızı uçuklatan yeni şaheserler yaratacaktır.

Suret Camiler Yetsin Gari…!

Bizler asırlardır kolay yolu seçip, orijinalinsağını solunu biraz değiştirip Sinan ve onun talebelerini kopyalıyoruz. Hiçbir sanatsal ve mimari değeri olmayan suret camiler çiziyor ve inşa ediyoruz. Işık tutan birkaç istisna dışında,bir taraftanSelçuk veyaOsmanlı Camiinin zihinlerimize kazınmış sembolik ve ulu değerlerini kaybetmeyen, diğer taraftanda çağımızın teknolojik imkanlarını sonuna kadarkullanan ve günümüz değerlerini yansıtan cami projeleri üretemiyoruz. 500 yıl sonra bugün Koca Sinan’ı kopyalamak bir bakıma beceriksizliktir.

Sinan’a saygısızlıktır. Bizim halen yapamadığımızıdiğer alemlermaalesef çoktan başarmıştır. Meydanlardaki muhteşem katedralleri tarihin mirası olarak korumuş, ancak betonarmeyi, camı, alüminyumu, çeliği, doğal ahşabı kullanan ultramodern, ancak mütevazi kiliseler ve şapeller yapmışlardır.

Öne çıkan bir istisnarahmetli meslektaşım Vedat Dalokaydır.Minareleri füzeye benziyor hastalıklı varsayımı ile temelleri dinamitlenerek yapımından vazgeçilen Kocatepe Camii projesi vePakistan, İslamabad Kral Faysal Camii ile bu sihirli sentezi ustaca başarabilmiştir. Ben 1985 lerdeRiyad Büyükelçilik Yerleşkesi’ni yaparken Vedat Ağabey de aynı yerde Pakistan Büyükelçiliği’nin inşaatını almış olan Türk firmasının danışmanı idi. Hafta sonları, Perşembe ve Cumaları Riyad da bizim şantiyede oturup sohbet ederdik.

Her defasında elime sarılır ‘Ahmet Bey Kardeşim, Büyükelçiliği 4/4 lük yapmışsın, çağdaş ancak Türk-İslam kokuyor, müthiş bir sentez başarmışsın,Ata’yıdaburaya getirmişsin’ derdi. Kançılarya Binasını Anıt kabir ‘e benzetirdi..Haklıydı da.(ekli). Ilgili Suudi otorite tarafından geri çevrilen Projeyi  onaylatmak için Suudi Kral ile C. Başkanımız Kenan Paşa’nın ikili görüşmesini beklemek zorunda kalmıştık.

‘Taksim Cumhuriyet Camii’ Doğru Bir Projedir…

Mayıs Başında Sofya da gerçekleşen Dünya Mimarlık Zirvesinde tamamı Hristiyan jüri tarafından Dünya Mimarlar Birliği UIA nın 1.Ödülü’ne değer görülen ‘Taksim Cumhuriyet Cami & Dinler Müzesi’ 2 yıllık geniş bir ekip çalışmasının ürünüdür, Bir taraftan Osmanlı Camii‘nin sembollerini gizemli bir biçimdekorumakta, diğer taraftan daçağdaş teknolojiyi sonuna kadar kullanarak günümüz değerlerini yansıtmaktadır.

Projenin sahibi Belediye Reisliği yıllarında Sn. Erdoğan’ın başkanlık ettiği ‘Taksim Camii Kültür ve Sanat Vakfı’dır. Projekısmen açıklandıktan sonra gelen binlerce mesajın en azından %80 i projeyi desteklemiştir.Kanımca‘Taksim Cumhuriyet Camii’ projesi eskiyi kopyalama yanlışına ve kolaycılığına kaçmadan Sinan’dan,Dalokaydan ders çıkaran,Cumhuriyet değerlerini yansıtan, kültürlerarası barışı çağrıştıran, ve inanıyorum ki Ata’mız bugün bizimle olabilselerOnun da takdirlerini kazanabilecek,doğru bir proje, doğru bir üslup, doğru bir mesaj dır..

admin

See Full Bio