Türkiye Kamu-Sen olarak “Gelir Dağılımı’nın İyileştirilmesi Sorunu ve Politikalar” adıyla bir araştırma yaptık. Araştırmaya göre; Türkiye, OECD ülkeleri arasında gelir dağılımının en bozuk olduğu ikinci ülke, yoksulluk oranının da ise en yüksek üçüncü ülke konumunda bulunmaktadır.

Yaptığımız araştırmada en yüksek gelirli grup ile en düşük gelirli grup arasındaki fark ve gelirin paylaşımındaki adalete göre 0 ile 1 arasında değişen değerler alan Gini katsayısı kullanıldı. Buna göre eğer bir ülkede gelir tam olarak adil bir şekilde paylaşılıyorsa Gini katsayısı “0”; bir ülkedeki gelirin tamamını yalnızca bir kişi alıyorsa Gini katsayısı “1” rakamını alıyor. Bu rakamın büyüklüğü o ülkedeki gelir dağılımındaki adaletsizliği de ortaya koyuyor. Buna göre Gini katsayısı Danimarka’da 0,22, İsveç’te 0,24, Çek Cumhuriyeti ve Finlandiya’da 0,26, Macaristan’da 0,29, İspanya’da 0,30 olarak ölçüldü. OECD ülkeleri arasında en yüksek Gini katsayısı ise 0,38 ile Türkiye ve 0,46 ile Meksika’da. Buna göre OECD’ye üye ülkeler içinde gelir dağılımı en bozuk olan ülkelerin başında Türkiye ve Meksika geliyor.

Türkiye’de halen en düşük gelire sahip 14 milyon fert, toplam gelirin yalnızca %6,1’ini alırken; en yüksek gelirli 14 milyon fert ise toplam gelirin %44,4’ünü alıyor. Ülkemizde en düşük gelirli grup ile en yüksek gelirli grup arasında yaklaşık 7,3 kat fark bulunuyor. Uluslar arası bilim çevrelerine göre bu fark 8 kat olduğunda ülkede sosyal patlamalar yaşanıyor. Buna göre Türkiye, 7,3 kat farkla son derece kritik bir eşikte bulunuyor.

Araştırmada ülkelerdeki yoksulluk oranları da oldukça dikkat çekiyor. Bu araştırmaya göre yoksulluk oranları bakımından da Türkiye’nin OECD içinde en yüksek oranlardan birine sahip olduğu görülüyor. Buna göre Danimarka’da nüfusun yalnızca %2.1’i, Norveç’te %2.9’u, İsveç’te %3.2’si, Çek Cumhuriyeti’nde %5.6’sı, Almanya’da %10.4’ü Yeni Zelanda’da %13.6’sı yoksulluk sınırının altında kalırken bu rakam Türkiye’de %17.11, ABD’de %18.4, ve Meksika’da da %21.3 olarak tespit edildi. Türkiye, OECD içinde yoksulluğun en yüksek olduğu üçüncü ülke konumunda. Açıklanan son enflasyon rakamlarına göre, Kasım ayında enflasyonun %1.29 olarak tespit edilmesi ve zorunlu tüketim harcamalarında yaşanan fiyat artışları, yoksulluk oranlarını biraz daha artırdı.

Bu durum hükümetin Türkiye’de gelir dağılımı konusuna daha fazla önem vermesi ve konunun farklı boyutlarını dikkate alması gereğini ortaya koymaktadır. Toplumda ortaya çıkan ve kimi zaman çatışmaya dönüşen, birçoğunda da çatışmaya dönüşme potansiyeli taşıyan sorunların çözümü için atılacak ilk adım, uygulanan ekonomi politikalarındaki tercihlerin dar ve sabit gelirlilerin öncelikli talepleri doğrultusunda değiştirilerek, gelir dağılımı yapısının, daha fazla geç kalınmadan düzeltilmelidir.                                                            

            Türkiye Kamu-Sen

  İstanbul İl Başkanı 

Yrd. Doç. Dr. M. Hanefi Bostan