IRAK TÜRKMEN CEPHESİ BAŞKANLARI

Türkmenler konusunda yazdığımız yazıların yankıları devam ederken bu defa da Irak Türkmen Cephesi’nde kuruluşundan bugüne kadar başkanlık görevini yürüten isimlerden bahsedeceğiz.

Irak Türkmen Cephesi diye bilinen çatı yapıda başkan olarak atananların kimler olduğuna ve nasıl icraatlar sergilediğine kısaca bir göz atalım…

Irak Türkmen Cephesi 24 Nisan 1995 tarihinde kurulduğunda iki siyasi parti Irak Milli Türkmen Partisi ve Türkmeneli Partisi’nin yanısıra iki tanede sivil toplum kuruluşu olan Sosyal Türkmen Bağımsızlar Hareketi ile Türkmen Kardeşlik Ocağı toplam dört kurumun oluşturduğu çatı kurum olarak kurulmuştur.

1 – İlk başkan olarak atanan isim Turan Ketene’dir. 24 Nisan 1995’ten 24 Aralık 1995 tarihine kadar yaklaşık sekiz ay başkanlık yaptı.   

Tıp doktoru olarak Ankara’da yaşadığı bilinen Ketene, başkanlık yaptığı 8 aylık süre boyunca sadece üç defa Irak Türkmen Cephesi genel merkezine uğramış, diğer zamanlarda Erbil’deki evinde hayatını yaşamaya devam etmiştir, kimseyle pek görüşmediği yani Türkmenler’in birlikteliği için hiç çaba sarf etmediği söylenebilir. O dönem Irak Türkmen Cephesinin güvenliğini sağlayan korumalarına güvenmediği gerekçesiyle haricen koruma girişimine başvurması beraberinde çeşitli sorunlar yaşanmasına sebep olmuş akabinde de görevden alınmıştır.

2 – Sinan ÇELEBİ 1996 / 1997 EKİM tarihleri arasında yaklaşık bir yıl başkanlık yaptı

        Çelebi, Mesut Barzani’nin kardeşi Sidad Barzani’nin bacanağı olduğu biliniyor. O Dönemlerde YÖK Başkanlığı yapan İhsan DOĞRAMACI‘ın yeğenidir. Sürekli Barzani ailesinin yakını olduğunu ifade eden Çelebi, Türkmenler arasında Erbil ve Kerkük bölgesel ayrımcılığı yapılmasına destek olduğu dile getirilmekte olup, Erbil Türkmenleri arasında da sınıf ayrımcılığı yaptığı Türkmenler arasında söylenmektedir. Yıllarca Barzani hükümetinde bakanlık yaptı. Türkmen adı ile bakan olmasına rağmen bakanlar kurulunda Türkmenler adına dikkat çeken bir tek demeci yoktur.

Sanayi ve ticaret bakanı iken kızı adına kurmuş olduğu şirketler üzerinden ciddi ticari faaliyetler yürüttüğü bilinmektedir. Ancak Türkmenlere ciddi anlamda desteği olmamıştır. 2 nci dönem adalet bakanlığı yaptı. Normalde Türkmenlere faydası da olmadığı gibi zararı da olmamış fakat Türkmenlerin güçlenmesi içinde gayret etmemiştir. ITC başkanı iken genel merkeze pek gelmemiştir. Bu sebepen dolayı ITC disiplin kurulu tarafından görevden azledilmiştir. Söz konusu azledilme kararı o dönem Disiplin Kurulu Başkanı Riyaz Sarıkahya tarafından kendisine tebliğ edilmiştir.

3 – Vedat ARSLAN Yaklaşık üç sene başkanlık yapmıştır, (1997 / 2000)                

           Lise müdürü iken Türkmen Kardeşlik Ocağı’nda da başkanlık yapmaktaydı. İki parti, yani Irak Milli Türkmen Partisi Başkanı ve Türkmeneli Partisi Başkanı’nın onayı alınarak başkan seçilmiştir. ITC Başkanı olan Vedat Arslan Barzani ve Saddam Hüseyin ile oldukça yakın temasta olduğu bilinmektedir.

Hatta Türkiye’nin Türkmenler üzerindeki planlarını, o dönemlerde Barzani ve Saddam tarafından detaylarıyla elde ettikleri dile getirilmektedir. Gerektiği gibi kontrol ve takip edilmediğinden genel başkanlık büro masrafı adı altında yapılan maddi yardımların, 1 makam arabası ve 2 koruma arabasını silahları ile birlikte ITC genel başkanlığından ayrıldığında ITC’ye de teslim etmediği bilinmektedir.

ITC’den ayrılmasına müteakip Barzani tarafından kendisine korunma ve finans desteği sağlanmıştır. ITC başkanı iken Türkmen Ocağı’nı ITC’den ayırmıştır. Bu hamlenin amacı ise cepheyi çökerterek Barzani’nin istediği gibi bir ortam oluşmasıdır. Bu hamlelere karşılıkta 2006 yılında Barzani hükümetinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yaptı. Halen Erbil’deki Türkmen Ocağı Başkanıdır. Kongre süresi gelmeden 6 ay önce kendi isteği ile istifa etmiştir.

4 – Sanan KASAP Yaklaşık üç sene başkanlık yapmıştır, (2000 / 2003)       

Kendisi avukattır, sosyal ve çok konuşan bir yapıya sahip olan Kasap, hava atmayı çok sevdiği bilinir. Irak yönetiminin başında kim olursa olsun % 100 biat eder gibi gösterir kendini. Erbil’de yıllarca Saddam Hüseyin’in savunuculuğunu yapmıştır. Kürt yöneticilerinin Türkmenlere yaptığı zulümlere ses çıkarmamıştır. Irak’a hizmet etmekle övünür. 20 yıl Erbil Türkmen Kardeşlik Ocağı Başkanlığı yaptı fakat şuurlu, milli ruhlu, genç yetiştirilememiştir. Şuurlu gençler de ocakta barındırılmamıştır, ayrılmak zorunda kalmışlardır. 

Sanan KASAP başkan olduktan sonra Saddam Hüseyin ve Barzani bu durumdan memnun olmuştur. Türkiye’nin Türkmenler üzerindeki siyasi politikasını öğrenmek ve her türlü haberi almakta sıkıntı yaşamamışlarıdır. Saddam Hüseyin o dönemlerde kültürel olarak Türkmenler’den rahatsız değildi ama Türkmenlerin siyasi kuruluş ve siyasi projelerine karşı idi.

       Sanan KASAP bilinçli olarak Türkmen siyasi kuruluşları olan Türkmeneli Partisi ve Irak Milli Türkmen Partisi’ni, Türk yetkili ve ilgili birimlerin desteğinden uzak tutmak için özellikle gayret göstermiştir. Türk yetkilileri ve ilgili birimler de o günden itibaren bu iki siyasi partiye desteğini kesmiştir.

        Sanan KASAP ITC  (Irak Türkmen Cephesi) Başkanı İken:

1- Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin’in devrildiği günlerde çok çok büyük imkânlar olmasına rağmen plan ve programsız olduğundan Türkmen halkının yaşadığı Kerkük bölgesini Saddam Hüseyin sonrası için yönetime hazır edemediği bilinmektedir.

2- Kerkük’teki valilik ve önemli kurumları, petrol tesislerini, peşmergenin ele geçirmesi için Türkmenler oyalanmıştır.  Bu oyalamada tarihi fırsatlar kaçırılmıştır, Peşmerge buraları ele geçirmiştir.

3- Saddam Hüseyin ve Barzani maddi destek sağlayarak Türkiye’nin Türkmen politikası hakkında çok bilgi edinmiştir.

4- Alınan maddi yardımların çok büyük bir kısmı takip edilip hesap sorulmadığından nerelere kullanıldığı bilinmemektedir ve sorgulanmalıdır.

5- ITC’deki milliyetçi Türkmenlerin dışlanması için çok büyük zorluklar çıkarılmış ve bir çoğu dışlanmıştır.

6- Sanam KASAP zamanında Kerkük ve Telafer’e hiç yardım gitmediği bilinmektedir.

7- Saddam devrildikten sonra genel merkezin Erbil’den Kerkük’e taşınması ve her 3 yılda bir kongre yapılması tüzükte olmasına rağmen, kongreye gelmeyip seçime de katılmadığı bilinmektedir. Aday da olmadı, ancak başkan olmasa da koruma olmasa da sanki korumaları varmış gibi şahsına koruma maaşı ödendiği iddia edilmektedir.

8- ITC başkanlığından giderken 1adet kendi aracını ve 2 adet koruma aracını silahları ile birlikte götürmüş olduğu bilinmektedir. Bunlar normalde ITC’nin araçlarıdır. Yetkili ve ilgili birimler bu araç ve silahların hesabını sorması gerekir.

9- Erbil’de her hükümet kurulması aşamasında bakan olmak için çok kulis yapmıştır ama Barzani tercihini Sinan ÇELEBİ’den taraf kullanmıştır.

5 – Faruk Abdullah ABDURRAHMAN Yaklaşık iki sene başkanlık yapmıştır, (2003/2005)   

         Babası Bağdat Türkmen Kardeşlik Ocağı Başkanı olan Abdullah Abdurrahman 16-01-1980 tarihinde arkadaşları ile birlikte Saddam tarafından idam edildi.

         Ankara Ziraat Fakültesi mezunudur. Babasının hatırı için şehit oğlu olduğundan Sanan KASAP’ında kongreye gelmemesi sebebiyle seçilmiştir. 18 ay ITC’ye başkanlık yapmıştır. Genel merkeze pek uğramamıştır. Evi Bağdat’ta olduğundan Bağdat il binasına gidip gelmiştir. Siyasete mesafeli durmuştur, çıkarlarını ön planda tutar. Irak Türkmenler koalisyonundan seçilerek milletvekili olmuştur. 1 dönem milletvekilliği yaptığı mecliste hiç konuşmamıştır. Bakanlıklar arasında iş takipçiliği yaptığı söylenmektedir. Irak Parlamentosunda Türkmenler hakkında tek kelime etmemiştir, hiç önerge vermemiştir. Sonraki dönem milletvekili seçimlerinde Iraklı kuruluşlarla seçime katılmıştır.

   ITC Başkanlığını bırakırken cepheye ait 7 aracı birlikte götürdüğü, 1 adedini daha sonra cepheye iade etmediği iddia edilmektedir. Diğer 6 araç içinde zırhlı araçlar vardır. Makam ve koruma araçlarını takip kontrol kayıt olmadığından ITC’ye teslim etmediği bilinmektedir.

6 – Saadettin ERGEÇ yaklaşık altı sene başkanlık yaptı, (2005/2011)    

         Ankara Ziraat Fakültesi mezunudur. Kendisine maddi ve siyasi olarak çok büyük destekler verilmiştir. Dört (4) yıl Irak Parlamentosunda olmasına rağmen Türkmenler hakkında tek bir cümle demeci yoktur.

        Saadettin ERGEÇ, Telafer’deki Türkmenlerin mezhep çatışmasının perde arkasında olan biteni izlemekteyken, çözüm adına yeterince destek göstermediği gibi sessiz kaldığı iddia edilmektedir.

        ITC’yi çatıdan kimsenin haberi olmadan 2005 yılının sonunda  parti olarak kaydettirmiştir. Yani 2005 yılının sonundan itibaren ITC artık Irak Türkmen Cephesi Partisi olmuştur.  Ama sanki çatı yani ITC devam ediyor gibi Türkiye’ye lanse ettirilmiştir. Yetkili kurumlar bunun çalışmalarını beğenmediğinden görevden almak istediği sırada kendisi Ankara da Ümit ÖZDAĞ’ın sorumluluğundaki gazetede bir makale yayınlattı.

Ümit Özdağ ilgili birimlerin bu girişimini etkisiz bırakmak amacı ile gazeteye “AKP KERKÜK’Ü BARZANİ’YE PEŞKEŞ ÇEKEBİLMESİ İÇİN TÜRKMENLERİN DENKTAŞ GİBİ LİDERİ OLAN SAADETTİN ERGEÇ’İ GÖREVDEN ALMAYA KALKIŞIYOR! diye makalesine başlık atmıştır.

Bu süreçte Anayasa Mahkemesi’nin AK Parti’yi kapatma davası gündemde idi. Bu girişim ve o zamanki Cumhurbaşkanı olan Abdullah GÜL’ün danışmanı olan Erşat HÜRMÜZLÜ’nün baskısı ile Dışişleri Bakanlığı Saadettin Ergeç’i görevden alma işinin ertelenmesine sebep olmuştur.

     Irak 2010 seçimlerinde Saadettin ERGEÇ Kerkük’ten Milletvekili olmak için Allavi’nin listesinden aday olmak isterken engellemesi sonucu aday olmamıştır. O dönem Erşat SALİHİ Milletvekili adayı olmuş ve kazanmıştır. Saadettin Ergeç döneminde,  ITC Partisinde kullanılmakta olan mevcut 18 adet araçların akıbetinin ne olduğu nerede olduğu (bu araçların bazıları zırhlı olmak üzere) muamma durumdadır. Zırhlı arabaların bir tanesinin değeri yaklaşık 150.000 Dolar civarındadır. Bu araçların o dönemlerde ITC Partisine teslim edilmediği söylenmektedir. Araçlar partiye kullanılmak üzere alınırken yeğenlerinin üzerine alınmış olduğu söylenmektedir. ITC Cephe zamanında da,  ITC Partisi zamanında da kayıt tutulmadığı gibi hesap  soran da yok kontrol eden de  yok. Gelen maddi yardımlar, Türkmen davası için göndermiş olsa da bu maddi yardımlar hala Türkmen davası ve Türkmen siyasetine yeteri kadar kullanılmadığı Türkmen halkı tarafından yüksek sesle dillendirilmektedir.

7 – Erşat SALİHİ Yaklaşık on sene başkanlık yapmıştır, (2011/ 2021)        

          1980 yılının başında abisi ile birlikte duvara yazı yazmaktan Irak Hükümeti tarafından tutuklanmışlardır. Abisi idam edilmiş, kendisi ise on yıl hapis yatmıştır.1995 senesinde Erbil de Türkmeneli Partisi’ne üye olmuştur. O yıllarda Erbil ile Kerkük arasında posta kuryeliği yaptığı bilinmektedir.

          Saddam Hüseyin devrildikten sonra ITC’de personel olarak çalışmıştır. 2004 yılının başında Türkmeneli Partisinin teklifi üzerine Suriye’de ITC Şam Temsilcisi olmuştur. ITC Başkanı olan Saadettin ERGEÇ, Erşat SALİHİ’yi Kerkük ITC İl Başkanlığı’na getirdi. TV ve medyayı oldukça etkili kullanır. Kerkük’te iki adet TV vardır. Bunlar Türkmeneli ve TERT kanallarıdır.  Bu iki tv kanalı da Türkmeneli Vakfı tarafından maddi yardımlarla finanse edilmektedir. TV kanalı TERT’in müdürü 2018 yılında Erşat SALİHİ’nin kardeşi Türkeş SALİH’ dir. Bu TV kanalını Erşat SALİHİ ağırlıklı olarak kendi propagandası için kullandığı bilinmektedir.

Türkmeneli tv uydu yayını yaptığından çok önemlidir. Müdürü Yalman HACEROĞLU Kerkük’lüdür. Çalışanlarının tüm masraf ve maaşları Türkmeneli Vakfı tarafından ödenir. Türkmeneli tv de yayınlanan haberlerde büyük oranda Erşat SALİHİ’den bahsedilir haber içeriklerinde mutlaka Salihi’ye yer verilir. Türkmeneli Tv’nin giriş kapısının önünde 2×2 mt boyutunda Erşat SALİHİ’nin resminin bulunduğu bir tabela vardır.

Türkiye’de Türkmen kartını tekelinde tutmaya çalışırken, Kerkük’te ise Türkiye kartını tekelinde tutmaya çalışır. Bu elindeki kartları ustaca kullandığından Iran, Kürt, Katar ve başka devletlerden de yakın ilgi görmektedir. Erşat Salihi’yle yakın temasta olmak demek Türkiye’nin Türkmen Politikasını yakından öğrenmek bilgi edinmek demektir. Kerkük’te Türkmenler tarafından güven kaybı yaşamış bir karakter olarak tanınır.

     Kerkük’ün eski Valisi Necmettin KERİM’in Kerkük’ü Kürtleştirme girişimlerine ve Kürtlerin Kerkük’te yaptıklarına karşı tepki veremeyerek sessiz kalması ve Arap tv kanallarında sık sık boy gösterip kendi reklamını yapmasından dolayı bu davranışları toplum arasında ciddi tepki toplamıştır.       

     Kendisi de bir siyasi partinin genel başkanı olmasına rağmen kendini Tükmenlerin tek lideri olarak görür. Cephe özelliğini yitirmiş olan ITC Partisinin siyasi ve sosyal elle tutulur her hangi bir projesi de yoktur. Irak parlamentosunda Türkmenlerle ilgili herhangi bir yasa çıkarılmasına katkısı da olmamıştır.

2021 yılında ITC Partisinden ayrılmıştır. Son seçimlerde Kerkük ilinin 3 seçim bölgesine ayrılarak 6 milletvekili çıkardığımız yerden zar zor 2 milletvekili çıkarılmasında aktif rol oynayarak, kendisi de milletvekili seçilmiştir.

Temennimiz odur ki; Türkmen hareketi, tüm yiğit evlatlarının özverili gayretleriyle, birlik beraberlik içinde yeni yapılanmayla sağlam ve dinamik bir yapıya kavuşarak güçlü birliktelik sergilerler. Zira Türkmen halkı yıllardır çok kan kaybetti, çok sabretti…

İnşallah sabrın sonu selamete varacaktır…

Selametle kalınız…

Kenan GÜLERCİ

See Full Bio