TÜKODER – Tüketiciyi Koruma Derneği tarafından yapılan açıklamada; “Ülke genelinde 211 Tüketici Hakem Heyeti bulunmaktadır. Bunlardan Büyükşehir statüsü bulunan iller dışında her ilde bir THH il merkezlerinden bulunmaktadır.

19 Büyükşehir ilçelerinde bulunan 45 İlçe Tüketici Hakem Heyeti kapatılarak yerine dört ilde toplam 4 ilde 2 nolu THH açılıyor. 41 İlçe THH kapanıyor. Bu uygulama sonrası 211 THH 170 e düşmektedir.
Ticaret Bakanlığı tarafından 19 ilde 45 ilçe Tüketici Hakem Heyeti kapatarak sadece dört THH açılması, 211 olan THH sayısının 170’e düşmesi tüketici hakları alanında ciddi bir geriye gidiş anlamı taşımaktadır. Bu karar, özellikle engeli bulunan ve erişilebilirlik ihtiyacı olan tüketicilerin hak arama mekanizmalarına erişimini zorlaştırmakta ve fiilen sınırlandırmaktadır.
İlçe Tüketici Hakem Heyetleri, yerleşim yerlerine yakınlıkları sayesinde tüketicilerin kolay ulaşabildiği, başvuru sürecinde ise yüz yüze bilgilendirme ve yönlendirme sağlayarak önemli bir ihtiyaca cevap veren başvuru birimleriydi. Bu heyetlerin kapatılmasıyla başvuru adreslerinin il merkezlerine taşınması; ulaşım, bina erişilebilirliği ve refakatçi gereksinimi gibi ek zorlukları beraberinde getirmektedir. Bu durum hak arama hakkının fiilen kullanımını sınırlamaktadır. Kaymakamlıklarda sadece başvuruyu alacak kaymakamlığın görevlendireceği memur, ancak evrak almakla görevli olacak. Bir raportör gibi bilgili olamayacağından, engeli bulunan vatandaşlarımızın mağduriyeti artacaktır.
Dijital Başvuru Tek Başına Çözüm Değildir
E-Devlet üzerinden başvuru imkânı olduğu ifade edilse de:
Ekran okuyucu uyumluluğundaki eksiklikler,
Belgelerin taranıp sisteme yüklenmesi zorunluluğu,
Dijital okuryazarlık eşitsizliği,
Teknik işlem karmaşıklıkları nedeniyle dijital başvurular erişilebilirlik ihtiyacı olan tüketicilerin tamamı için uygulanabilir değildir.
Ayrıca başvurunun en kritik aşaması, tüketicinin talebini doğru kurmasıdır.
Tüketicinin ne talep edeceğini, hangi belgeyi sunması gerektiğini bilmesi için yüz yüze danışma ve yönlendirme hayati önemdedir. İlçe hakem heyetleri bu desteği düzenli olarak sağlamakta, hak kayıplarını önlemekteydi. Bu destek mekanizmasının kaldırılması, yanlış veya eksik başvuruların artmasına neden olacaktır.
Bu nedenle, karar yalnızca idari bir yeniden yapılandırma değil; erişilebilirlik ihtiyacı olan tüketicilerin adalete erişim hakkını zayıflatan bir uygulamadır.
TÜKODER olarak taleplerimiz nettir:
İlçe Tüketici Hakem Heyetlerinin kapatılması kararından vaz geçilmesi
Başvuru süreçlerinde yüz yüze danışmanlık hizmetlerinin güçlendirilmesi.
E-Devlet üzerinden yapılacak başvuruların tam erişilebilirlik standartlarına uygun hale getirilmesi.
Erişilebilirlik ihtiyacı olan tüketicilerin hak arama yollarını kolaylaştıracak yerel, yakın ve destekleyici mekanizmaların korunması.
Kaymakamlıklarda var olan İlçe Tüketici Hakem Heyetlerinin yapısı işlevselliği gözden geçirilerek yerinde güçlendirilecek çalışmaların ve düzenlemelerin yapılması
Engeli bulunan ve erişilebilirlik ihtiyacı olan tüketicilerin haklarında geri adım atılamaz.
Erişilemeyen hak, hak değildir.