Üniversite, Milli Eğitim ve Yurtkurda Çalışan Memurların Görüntüsü..

Türk Eğitim-Sen ; İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Eskişehir, Samsun ve Erzurum’da Üniversite, Milli Eğitim ve Yurtkurda çalışan 382 memur üzerinde bir anket çalışması yaparak akademisyen ve öğretmen dışındaki eğitim çalışanlarının profilini (görüntüsünü) çıkardı. Bu çalışma eğitim iş kolundaki memurların sorunlarını belirlemek, çalışma koşullarını ortaya koymak ve çözüm önerilerini belirlemek amacıyla yapıldı. Akademisyenler ve Öğretmenler dışındaki Genel Yardımcı Hizmetler ve Genel İdari Hizmetler Sınıfı üzerinde yapılan araştırma sonuçları itibariyle dikkat çekicidir. 

Ankete katılanların yüzde 79.3’ü erkek, yüzde 20.7’si kadındır. Ankete katılanların yüzde 85’i evli, yüzde 12,6’sı bekâr, yüzde 1,6’sı eşinden ayrılmış, yüzde 0,8’inin de eşi vefat etmiştir. Ankete katılanların yüzde 50,3’ü hizmetli, yüzde 17’si memur, yüzde 13,2’si veri hazırlayıcı, yüzde 7’si şef, yüzde 6,8’i teknisyen, yüzde 4,1’i şoför ve yüzde 1,6’sı ambar memuru ya da postacı konumunda görev yapmaktadır. Ankete katılanların yüzde 50,3’ü ortaokul, yüzde 21,2’si ilkokul, yüzde 18,6’sı lise, yüzde 5,5’i okur-yazar, yüzde 4,4’ü de yüksekokul mezunudur.

Ankete katılanların yüzde 16’sının 1 çocuğu, yüzde 49,7’sinin 2 çocuğu, yüzde 24,2’sinin 3 çocuğu, yüzde 6’sının 4 çocuğu, yüzde 4,1’inin de 5 ve daha fazla çocuğu vardır. Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının yüzde 16,8’i bir ilköğretim okulunda, yüzde 17,9’u bir ortaöğretim kurumunda, yüzde 16,5’i bir yükseköğretim kurumunda (fakülde ve yüksek okulda),  yüzde 6,6’sı Kredi ve Yurtlar Kurumu bünyesinde, yüzde 10,4’ü Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında, yüzde 29,9’u ise Bakanlık taşra teşkilatı içerisinde, yüzde 1,9’u da üniversitede rektörlüklerinde görev yapmaktadır.

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜZDE 51.7’Sİ KİRADA OTURUYOR

Ankete katılanların yüzde 51,7’si kirada otururken, yüzde 30,5’i ev sahibidir. Evin ailesinden miras kaldığını söyleyenlerin oranı yüzde 10,6, anne ve babasının yanında kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 4,2, lojmanda kaldığını ifade edenlerin oranı ise yüzde 3’tür.

Kirada oturanlara aylık ne kadar kira ödediklerini sorduk. Buna göre ankete katılanların yüzde 50,5’i 250-350 TL, yüzde 28,6’sı 351-400 TL, yüzde 15,8’i 401-500 TL, yüzde 2.6’sı 501-600 TL, yine yüzde 2,5’i 601-700 TL kira ödediğini söylemiştir.

Ankete katılan eğitim çalışanlarının yüzde 66,1’i 600-900 TL, yüzde 27,2’si 901-1250 TL, yüzde 2,9’u 1251-1600 TL, 1,9’u 1601-2000 TL ücret almaktadır.

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜZDE 72’Sİ KENDİSİNİ ALT GELİR GRUBUNDA GÖRÜYOR

Eğitim çalışanlarının yüzde 72’si kendisini alt gelir grubunda, yüzde 27,7’si orta gelir grubunda görmektedir. Kendisini üst gelir grubunda görenlerin oranı ise sadece yüzde 0,3’tür.

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜZDE 31.8’İ EĞİTİM DÜZEYLERİ İLE DERECE VE KADEMELERİNİN UYUMLU OLMADIĞINI SÖYLÜYOR

Ankete katılanların yüzde 68,2’si eğitim çalışanlarının bulundukları derece ve kademe ile eğitim düzeylerinin uyumlu olduğunu, yüzde 31,8’i derece ve kademe ile eğitim düzeylerinin uyumlu olmadığını ifade etmektedir.

            Ankete katılanların yüzde 80,6’sı normal mesai süresi olan 8 saat çalıştıklarını, yüzde 10,7’si mesai saatlerinin belirsiz olduğunu, yüzde 8,7’si de çalışma saatlerinin çok fazla olduğunu söylemiştir.

ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 70.5’İ ÇALŞITIKLARI KURUMDAKİ PERSONEL SAYISININ YETERSİZ OLDUĞUNU BELİRTİYOR

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarından yüzde 70,5’i çalıştıkları kurumdaki personel sayısının yetersiz olduğunu belirtmektedir. Eğitim çalışanlarından yüzde 29,5’i ise, çalıştıkları iş yerindeki personel sayısının yeterli oluğunu düşünmektedir.

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜZDE 42.7’Sİ GÖREV TANIMI DIŞINDAKİ İŞLERDE ÇALIŞIYOR

Eğitim çalışanlarından yüzde 57,3’ünün görev tanımına uygun işleri yerine getirdiği, buna karşın, yüzde 42,7’sinin görev tanımı dışındaki işleri de yaptığı görülmektedir.

ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 57.7’Sİ HER İŞİ YAPIYOR

Görev tanımı dışındaki işleri de yaptığını ifade edenler acaba hangi tür işlerde çalıştırılıyor? Katılımcılardan, ‘her işi yaparım’ diyenlerin oranı yüzde 57,7 gibi büyük bir orana tekabül ettiği görülmektedir. Bir diğer dikkat çekici bölümü ise,  yüzde 17,1 ile ‘idarecilerin özel işlerini yaparım’ diyenler oluşturmaktadır ki bu sorun, kamu kurumlarının birçoğunda yaşandığı bilinen bir durumdur. Ankete katılanların yüzde 10.8 boya, badana, tamirat işleri, yüzde 7.2’si kalorifer yakma, yüzde 5.4’ü bahçe işleri, yüzde 0,9’u arşiv, yine yüzde 0,9’u taşınır kayıt kontrol yaptığını belirtmiştir.

ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 42.5’İ ÇALŞIMA ARKADAŞLARIYLA BİRLİKTE HAREKET ETMEK İÇİN GÖREV TANIMINA UYMAYAN İŞLERİ YAPIYOR

Eğitim çalışanlarının okul/kurumlarındaki görev tanımına uygun olmayan işleri yapma nedenlerine göre dağılımlarına bakıldığında; katılımcılardan yüzde 24,3’ü görev tanımını bilmediğini için, yüzde 30,4’ü okul/kurum idarecileri baskısından, yüzde 42,5’i ise çalışma arkadaşlarıyla birlikte hareket etmek için görev tanımına uymayan işleri de yaptıklarını ifade etmektedir. Ankete katılanların sadece yüzde 2.8’i görev tanımına uymayan işleri isteyerek yaptığını belirtmiştir. Eğitim çalışanının, görev tanımı dışındaki işleri de yapmaya zorlanmasında ve yöneltilmesinde personel yetersizliğinin de belirleyici bir faktördür.

ANKETE KATILANLARIN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU GÖREV TANIMI DIŞINDA İŞ YAPMASINA KARŞIN HERHANGİ BİR ÜCRET ALMIYOR

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarından yüzde 84,9’u görev tanımı dışı işleri yaptıklarında herhangi bir ücret almadıklarını belirtirken, sadece yüzde 1,3’ü görev tanımı dışı işleri yaptıklarında ücret aldıklarını söylemiştir. Katılımcılardan yüzde 13,8’i görev tanımı içerisinde bulunmayan işlerin yapmalarından dolayı ‘bazen’ ücret aldıklarını belirtmiştir.

ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 51.2’Sİ ÇALIŞMA ORTAMINDAN MEMNUN, YÜZDE 48.8’İ MEMNUN DEĞİL

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının yüzde 51,2’si çalışma ortamlarından memnun iken, yüzde 48,8 gibi büyük bir oranı çalışma ortamlarından memnun olmadıklarını dile getirmişleridir.

EĞİTİM ÇALIŞANLARI EN ÇOK AMİRLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARINDAN RAHATSIZ

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının kurumlarındaki çalışma koşullarından memnun olmama nedenlerine göre dağılımları tablosu incelendiğinde; öne çıkan ilk sorun olarak yüzde 47,1 oranında bir dağılım ile ‘amirlerin tutum ve davranışları’ gelmektedir.

Eğitim çalışanlarının memnuniyetsizlik nedenlerinden öne çıkan bir diğeri, yüzde 35,3’lük bir oran ile ‘görev alanlarının belirsiz’ olmasıdır. Kurum içi memnuniyetsizlikte ‘mesai saatlerinin düzensizliği’ konusu ise yüzde 10,9 oranında bir değere sahiptir. Personel yetersizliğinden şikayetçi olanların oranı yüzde 5.9 iken, yüzde 0,8’i de öğrencilerin olumsuz tutumlarından rahatsızdır.

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının yüzde 52,1’lik bölümü yıllık izinlerini kullanma ile ilgili sorun yaşamadığını belirtirken, yüzde 24,5’i sorun yaşadığını, yüzde 23,4’ünün bazen sorun yaşadığını ifade ettiği görülmektedir.

EĞİTİM ÇALIŞANLARININ YÜZDE 38.4’Ü YILLIK İZİNLERİNİ MEMLEKETTE GEÇİRİYOR, YÜZDE 31.8’İ İSE TATİL YAPAMIYOR

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının yüzde 38,4’ü yıllık izinlerini memleketlerinde geçirdiğini, yüzde 31,8’i hiç tatil yapamadığını, yüzde 25,6’sı yıllık izinlerinde ek iş yaptığını belirtirken, sadece yüzde 4,2’si tatil yörelerine gittiklerini belirtmişlerdir.

Çalışmaya katılan eğitim çalışanlarının yüzde 74,5 gibi büyük bir bölümü hiçbir hizmet içi eğitim seminerine katılmadığını belirtmiştir. Eğitim çalışanlarının yüzde 25,5’i ise her hangi bir alanda hizmet içi eğitimine katıldığını belirtmiştir ki, bu son derece düşük bir yüzdelik dilimi oluşturmaktadır.

Ankete katılanların yüzde 70,8’i Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hizmet içi eğitim verilmesi gerektiğini kaydederken, yüzde 29,2’si hizmet içi eğitime ihtiyaç duymadığını söylemiştir.

EĞİTİM ÇALIŞANLARI SORUNLARINI KURUM İDARECİLERİYLE PAYLAŞIYOR

Ankete katılanların yüzde 50.3’ü görevle ilgili sorunlarını öncelikle okul/kurum idarecileriyle paylaşmaktadır. Sorunların ikinci paylaşıldığı kurum ise yüzde 24,7 oranı ile üye olunan sendikalardır. Katılımcıların yüzde 14,7’si karşılaştıkları sorunları İl/İlçe Milli Eğitim ve Üniversite yöneticileriyle paylaşırken, yüzde 10’u sorunlarını kimseye iletmediklerini belirtmektedirler. Ankete katılanların sadece yüzde 0,3’ü Milli Eğitim Bakanlığı’na ve Üniversite Rektorlüklerine sorunlarını ilettiklerini ifade etmektedirler.

ANKETE KATILANLARIN YÜZDE 21.8’İ GÖREVDE YÜKSELMELERLE İLGİLİ SINAV YAPILMASINI İSTİYOR

Eğitim çalışanlarının meslekte karşılaştıkları en önemli sorun nedir? Katılımcıların yüzde 21,8’i en önemli sorun olarak görevde yükselmelerle ilgili sınav yapılmasını görürken, yüzde 21,3’ü farklı kurumlarda aynı işi yapanlardan ücretlerinin ve özlük haklarının düşüklüğünü, yüzde 21’i ücret ve özlük hakları sorunlarını, yüzde 15,1’i eğitim-öğretim ödeneğinden faydalanamamayı, yüzde 12’si yandaş kayırmasını ve kadrolaşmayı, yüzde 8,4’ü ise tayinlerle ilgili sorunları, yüzde 0,4’ü de bilmediği işleri yaptırmalarını sorun olarak görmektedir.

Anket sonuçlarının ortaya koyduğu verilere göre; Eğitim çalışanlarımız gerek maddi ve özlük gerekse sosyal ve mesleki olarak bulundukları durumdan memnun değildir. Eğitim çalışanları arasında huzursuzluk, mutsuzluk olduğu anket sonuçlarından net olarak görülebilmektedir. Eğitim çalışanları görev tanımları dışında çalıştırılmakta, maddi sorunları dolayısıyla tatile bile gidememekte, çalışma ortamlarından memnun olmadığını belirtmektedir. Durum böyle olunca eğitimin görünmeyen kahramanları kendilerini yalnız ve çaresiz hissetmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı ve Üniversite Rektörlerinin memurlara sahip çıkması gerekir. Milli Eğitim Bakanı ve Üniversite Rektörleri, bütün eğitim çalışanlarını kucaklamalı, onların sorunlarına kendi sorunu gibi yaklaşmalıdır. Aksi takdirde mutsuz, huzursuz insanlarla eğitimin temel sorunlarını çözmeniz, eğitimi kaliteli hale getirmeniz, uluslar arası arenada yarışabilmeniz mümkün değildir.

Türk Eğitim-Sen

İstanbul Bölge Başkanı

Yrd. Doç. Dr. M. Hanefi Bostan