Algün, Otomotiv teknolojisindeki gelişmeler nefes kesici bir hızla gerçekleşiyor.

Yeni teknoloji, insanların araç sahibi olma ve araç kullanma şeklini değiştiriyor. Gelişmiş bir arabayı artık sadece A noktasından B noktasına gitmek için satın almıyoruz. Araba satın almak günümüzde lüks kullanımdan, günlük hayatımızı kolaylaştıracak bir ihtiyaç haline gelmiştir. Teknolojinin de gelişmesi ile arabalarımızı “ tekerlekli bilgisayar “ olarak adlandırabiliriz.

Araba deyince aklımıza ilk gelen konulardan biride Trafik Kazalarıdır. Bu yazımda araç alırken kararlarınızı etkileye bilecek, kazaları azaltan en önemli ve yenilikçi hayat kurtaran araç güvenlik sistemlerinden bahsedicim.

TUİK resmi verilerine göre 2022 yılında Ülkemiz karayolu ağında toplam 1 milyon 232 bin 957 adet trafik kazası meydana geldi. Bu kazaların 1 milyon 35 bin 696 adedi maddi hasarlı, 197 bin 261 adedi ise ölümlü yaralanmalı trafik kazasıdır.

Günümüzün araçlarda kullanılan aktif güvenlik sistemlerinin birçoğu satılan her yeni arabada standart olsaydı, dünyada ve ülkemiz de trafik ölümleri önemli ölçüde düşerdi. 

Bu özelliklerin en önemli olanları şeri takip ve kör nokta uyarısıdır, ayrıca yeni geliştirilen yaya algılama sistemi de trafikteki yaya ölümlerini önleyebilecek önemli sistemlerden olduğunu söyleyebilirim.

Birçok otomobil üreticisi bu üç özelliği standart donanım olarak bir araya getirmek için harekete geçmiştir. Bazı otomobil üreticileri ise bir zorunluluk olmaksızın bu teknolojileri isteğe bağlı paket gruplarına yerleştirmeye devam ediyor. 

Günümüzde üretilen araçlarda donanım olarak yaygın olamayan, az kullanılan iki ek teknoloji daha var. Bunlar hareket halinde ( Yorgunluk tespiti ) uyku uyarı ve alkollü araç kullanımını önleme teknolojileridir.

Araç almak istediğinizde seçimlerinizi etkileyebilecek araç iç ve dış teknolojisindeki en önemli 14 Sistemi inceleyelim;

1. Otomatik acil frenleme

Otomatik Acil Durum Freni (AEB) ile donatılmış otomobiller, önlerindeki yolu izlemek için ön uçlarına monte edilmiş çok sayıda dijital kamera ve görüş sistemi kullanır (bunlar genellikle otomatik hız sabitleyici gibi kullanışlı özellikleri etkinleştiren kameraların aynısıdır), etkili bir şekilde otomobilin beyni veya Elektronik Kontrol Ünitesi ile senkronize olarak çalışır.

Arabanız ileride bir risk belirdiğinde bunu değerlendirebilir, harekete geçmek için kendini hazırlayabilir ve hatta sürücünün tepki vermekte çok yavaş kalabileceği bir çarpışmayı önlemek için frene basabilir. Bazı durumlarda, bu otomatik acil fren sistemleri çarpma hızını düşürmeye çalışır. Ancak daha gelişmiş arabalarda, temas şansını tamamen büyük ölçüde azaltacak kadar ileri gidebilirler. Modern AEB sistemleri, diğer araçlar, yayalar ve hayvanlar arasındaki farkı bile anlayabilir. 

2. Gece görüş kameraları

Sistemin algıladığı engeli daha belirgin hale getirmek için IQ. LIGHT LED Matrix farlar bir ışık huzmesi yakar ve frenler acil durum frenlemesi için hazır hale getirilir. Bu sayede, gece yolculuklarında daha güvenli bir sürüş imkânı sağlanmaktadır.

Araç farlarının gösteremediği uzaklıkta yer alan insan, hayvan ve nesneleri kızılötesi kameralar aracılığıyla tespit ederek gösterge panelindeki ekrana yansıtmaktadır. Gece Görüş Sistemi, araç sürücüsünü hem sesli hem de görsel olarak uyarmaktadır.

3. Yorgunluk tespiti

Bazen kaza riski aracın dışından değil, içinden gelir. Yorgun sürücülerin beceri ve güvenlik sorunlarının genellikle alkollü sürücülerinkinden ayırt edilemeyeceğini gösteren çok sayıda araştırma var ve bu da yorgunken direksiyon başında kalmanın ne kadar tehlikeli olduğunu vurguluyor. 

Bunun olma olasılığını önlemek için, aracınızdaki kamera sistemleri ile gözlerinizin çok uzun süre yoldan ayrılması veya göz kapaklarınızın kapandığı görülürse, sistemler sizi bir sesle ve bazen de bir koltuk titreşimiyle uyarır. Bu sistem sizi ölümlü kazalardan kurtarabilir.

4. Elektrikli araba dış sesleri

Satışı yoğunlaşan elektrikli arabalar ile yollarımız çok daha sessiz hale gelmek üzere. Bu trafik gürültüsünden kurtulmak için harika, ancak yaya güvenliği söz konusu olduğunda o kadar da iyi değil. Çünkü bariz risklere rağmen, birçok insan karşıdan karşıya geçerken hala gözlerini değil kulaklarını kullanıyor. Tabii görme güçlüğü çekenler zaten bunu yapmak zorunda kalıyor, yani sessiz arabaların riski ortada. Bu nedenle motorsuz arabalara harici hoparlörler takılarak onlara aracın hızına göre değişen bir ton verilir.

Elektrik motorları son derece sessizdir, bu nedenle yansıtılan bu sesler, siz onları gerçekten görmeseniz bile, onların daha fark edilebilir olmalarına yardımcı olur. 

5. Otomatik Uzun Farlar

Otomatik uzun farlar, karşıdan gelen bir araç yaklaştığında aydınlatma koşullarına ve trafiğe bağlı olarak aracın farlarını otomatik olarak kısa far ve uzun far arasında değiştirir. Yarı otomatik huzme anahtarlamalı farlar olarak da bilinen bu teknoloji, uzun ve kısa huzmeler arasında ne zaman geçiş yapılacağını algılamak için fotometrik sensörler veya yerleşik kameralar kullanır. Ani virajlar ve görüş mesafesi kısıtlı olabilen yollarda otomatik far sistemleri hayatınızı kurtarabilir.

6- Uyarlanabilir Hız Sabitleyici

Bazı açılardan uyarlanabilir kontrol, normal hız sabitleyiciye benzer. Bununla birlikte, uyarlanabilir hız sabitleyici aynı zamanda aracınızı sabit bir hızda tutarken, ayrıca önünüzdeki araçla güvenli bir mesafeyi korumak için yavaşlar veya hızlanır.

7- Kör Nokta Uyarısı

Araç hareket halindeyken kör noktanızda bir araç olup olmadığını algılamak için araçtaki sensörleri kullanır. Yan aynalarınızda bir uyarı ile orada bir araç olduğunu gösterir. 

8- Çapraz Trafik Uyarıları

Bir park yerinden geri geri çıkmaya çalışıyorsanız ve her iki taraftaki araçları göremiyorsanız, arka çapraz trafik uyarısı bir aracın yaklaştığını size bildirir. Bu sistem, çapraz trafiği algılamak için genellikle araç üzerindeki radar birimlerini kullanır. Bazı durumlarda, bir uyarı duyarsınız ve orta ekranda diğer arabanın hangi yönden geldiğini gösteren oklar görürsünüz. Ön çapraz trafik uyarısı, özellikle çıkmaz bir sokaktan veya araba yolundan çıkarken kullanışlıdır. Bazı yeni sistemler, yolunuzda bir araç olduğunu algılarsa trafikte sola dönmenizi de engeller.

9- İleri Çarpışma Uyarısı/Kaçınma

Önden çarpışma uyarısı (FCW), önünüzdeki araçla potansiyel bir çarpışma riski altında olup olmadığınızı algılar. Bazı sistemler, birkaç araç ileride bekleyen bir çarpışma olup olmadığını algılayabilir. FCW ses çıkarabilir, ekran ışıklarını yakabilir veya direksiyon simidinin veya fren pedalının verdiği histe dokunsal bir değişiklik sağlayabilir. Önden çarpışma önleme, FCW sensörlerini kullanır ve sürücü yeterince hızlı tepki vermezse, aracı durdurmak için otomatik acil durum freni ekler.

10- Şerit kalkış uyarısı

Bu özellik, aracınız başka bir şeride kaymaya başlarsa sizi uyaracaktır. Bu sisteme şeritte kalma yardımı da diyebiliriz.

Aracınız başka bir şeride kaymaya başlarsa, şeritte kalma yardımcısı aracınızı şeritte tutmak için direksiyonu kullanır. Aracınız karşıdan gelen trafiğe sürüklenirse, bazı sistemler yolun doğru tarafına geri dönmek için direksiyonu da kullanır.

11- Geri Fren Yardımı

Bu sistem geri geri giderken aracınızın arkasında bir nesne algılarsa, geri vites fren yardımcısı aracınızı durdurmak ve bir çarpışmayı önlemek için otomatik acil durum frenlemesini kullanabilir.

12. Otomatik Acil Frenleme

Yukarıdaki örneklerden de görebileceğiniz gibi, otomatik acil frenleme, güvenlik teknolojisinin önemli bir parçasıdır. Araç bir çarpışmanın yakın olduğunu algıladığında, AEB aracınızın frenlerini etkinleştirerek bir kazayı potansiyel olarak önler veya en aza indirir. AEB bir insandan daha hızlı tepki verebilir ve siz frene basmadan çalışmaya başlayabilir. Fren yapıyorsanız ve daha erken durmanız gerektiğini algılıyorsa, AEB uyguladığınız basınçtan daha sert fren yapabilir. AEB, birçok gelişmiş sürücü destek sisteminin bir parçası olsa da, bu, bağımsız bir özellik olabilen temel bir sistemdir ve yüksek bir öncelik olarak düşünülmelidir. 

13. Motosiklet ve Bisikletçileri Korumak İçin Güvenli Çıkış Yardımı

Bisiklete binmek şehirde sürekli bir zorluktur. Sürücüler, hareket halindeki araçlar kadar park halindeki araçlarla da ilgilenmek zorundadır. Hem sürücülere hem de sürücülere yardımcı olan bir özellik, çıkış uyarısıdır. Uyarı, yaklaşan bisikletleri ve trafiği algılamak için arkaya bakan sensörler kullanır. Bu sistem bir Motosiklet ve bisikletçi geçerken bir yolcunun arabanın kapısını açmamasını sağlar.

Bu sistemler, bir araba yaklaşırken de çalışır. Bir cadde boyunca park halindeyseniz ve yolcunuz arabadan çıkmak isterse, aynı sensörler trafik akıp giderken birinin kapıyı açmasını önlemeye yardımcı olabilir.

Çıkış uyarı sistemleri, motor kapatıldıktan sonra birkaç dakika çalışır. Sensörler yaklaşan bir bisikletli veya araç görürse, bir dizi parlak ışıkla yolcuyu uyarır. En gelişmiş sistemler, yaklaşan nesnenin yoluna doğru savrularak açılmasını önlemek için çocuk güvenlik kilidini etkinleştirerek kapıyı fiziksel olarak kilitleyecektir.

14. 360 Derece Kamera

Bu, tüm fiyat aralıklarındaki yeni arabalarda bulunması kolaylaşan çok popüler bir özelliktir. 360 derecelik bir kamera inanılmaz kullanışlı ve kullanımı kolaydır ve arabanızın hasar görmesini azaltmaya yardımcı olur.

Arabanın her tarafındaki kameraları bazı akıllı teknolojilerle birleştirerek, arabanızın ekranı çevrenizin sanal bir yukarıdan aşağıya görünümünü gösterebilir. Garajınızın kenarlarını veya marketteki park sıralarının arasında olup olmadığınızı gösterebilir. Paralel park etme sırasında da paha biçilmez bir yardım sağlayabilir.

Geri vites fren yardımcısı ve çapraz trafik uyarısı, bir park alanından veya garaj yolundan geri geri çıkarken çarpışmaları önlemeye yardımcı olurken, 360 derecelik bir kamera park ederken hiçbir şeye çarpmamanızı sağlayabilir. Bu sadece arabanızı çiziksiz ve göçüksüz tutmakla kalmaz, aynı zamanda düşük hızlı çarpışmalardan kaynaklanan sigorta taleplerini azaltabilir. Bu kamera, büyük bir aracı park ederken çok yardımcı oluyor.

Yukarıda yazılı olan teknolojik gelişmeler ölümlü, yaralanmalı ve maddi hasarlı kazaları azaltmada merkezi bir rol oynayabilir. Bu yüzden tüm otomobil üreticilerinin toplumun güvenli, akıllı ve sürdürülebilir mobilete taleplerini karşılaması gerekmektedir.

Bu tarz hayat kurtaran sistemlerin kullanımının yaygınlaşmasıyla, sadece lüks araçları satın alan kişileri koruyan teknolojik sistemlerin kullanıldığı günler geride kalmıştır. Alt seğmen diye tabir edilen araçlarda veya ticari olarak bilenen araçlarda bu teknolojiler kullanılmaya başladı. Gelecekte, yukarıda yazılı olan ve daha deneme aşamasında olan yapay zekâ ile otomatik sürüş özellikleri gibi birçok otomobil teknolojisi sayesinde kazalarının sıfıra düştüğünü görebileceğiz.

Okan ALGÜN - Siber Güvenlik Uzmanı

MCITP - Siber Güvenlik Uzmanı

See Full Bio